De geschiedenis van het ziekenhuisonderwijs in Amsterdam

Al in 1860 werd er in het Binnengasthuis aan de opgenomen kinderen enkele malen per week lesgegeven door "liefdadige stadgenooten". Vanaf 1862 geschiedde dit op kosten van het gasthuisbestuur. "Het te geven onderwijs zou zich bepalen tot de kinderen liggende op de kinderzaal en drie keer per week, telkens gedurende twee uren, gegeven worden. De onderwijzer zou daarvoor genieten f1,50 per les, makende f234 per jaar." 2 Waarschijnlijk werd er al zo lang geleden in wel meer ziekenhuizen les gegeven op basis van liefdadigheid.

de klas in het oude Emma Kinderziekenhuis

Nadat in 1902 de wet op het lager onderwijs en daarmee de leerplicht werd ingevoerd, werd er in 1903 in Amsterdam een commissie ingesteld "aan wie de behartiging der belangen van die kinderen is opgedragen, welke wegens ziekte ongeschikt zijn op de gewone wijze Lager Onderwijs te ontvangen". De heer A.D. Holterman was voorzitter van deze Commissie. De kinderen kregen thuis en soms in het ziekenhuis of in "parkherstellingsoorden" les.

In 1949 schreef een patiëntje na het herstel aan een leerkracht: "Wat is het al lang geleden, dat U mij les gegeven heb en toch kan ik het nog precies voor mij halen, hoe U mijn box binnenstapte met Uw schoudertas en hoe U altijd aan de rechterkant van mijn bed zat, en U ging dan weer de fouten uit mijn taaloefeningen halen. En wat heeft U mij vaak uit de put moeten halen, weet U dat allemaal nog? Ik nog wel, hoor!" 1

Binnen het Buitengewoon Onderwijs ontstonden achtereenvolgens: scholen voor lichamelijk gebrekkigen (mytylscholen), scholen voor ziekelijke kinderen (openluchtscholen) en scholen voor kinderen die zijn opgenomen in herstellingsoorden voor langdurig zieken. De kinderen die deze scholen bezochten, vielen buiten de zorg van de Commissie. Uit de Commissie kwam de Stichting Onderwijs aan Zieke Kinderen Thuis voort, die in Amsterdam nog steeds het onderwijs aan zieke leerlingen thuis verzorgt.

In 1976 werd bij wet vastgesteld dat het onderwijs aan zieke kinderen moest plaatsvinden op speciaal daarvoor in te richten ziekenhuisscholen. Dit was een officiële erkenning van het recht op onderwijs aan zieke kinderen in ziekenhuizen. 1 februari 1977 startte de A.D. Holtermanschool. De naam van de school werd later gewijzigd in: Ziekenhuisschool Amsterdam, genaamd A.D. Holterman. Er werd les gegeven aan kinderen en jongeren van drie tot twintig jaar in tien Amsterdamse ziekenhuizen, het ziekenhuis Amstelveen en Astmacentrum Heideheuvel.

Vanaf 1 augustus 1999 werd het onderwijs aan zieke kinderen bij wet op een andere manier geregeld. De ziekenhuisscholen werden opgeheven. De leraren, nu consulenten onderwijsondersteuning zieke leerlingen genoemd, kwamen in dienst van enerzijds de schoolbegeleidingsdiensten (in Amsterdam het ABC) en anderzijds de academische ziekenhuizen (in Amsterdam het AMC en het VUmc, die samengingen in de Educatieve Voorziening AMC/VUmc). Dagelijks werd er in beide academische ziekenhuizen lesgegeven in de klas of aan bed. Sinds de fusie van het AMC en het VUmc (2018) is de Educatieve Voorziening in zijn geheel gevestigd op de locatie AMC in twee prachtige (in 2016 gerenoveerde) lokalen. In 2019 bestaat de Educatieve Voorziening AMC/VUmc alweer twintig jaar.

les op een box in het VU ziekenhuis

De geschiedenis van het ziekenhuisonderwijs in Amsterdam

Educatieve Voorziening Amsterdam UMC

Wanneer er vragen zijn omtrent ziek zijn en school, neem dan contact met ons op!

CONTACTGEGEVENS

020 - 566 89 52

Primair onderwijs: 020 - 566 33 53

Voortgezet onderwijs: 020 - 566 36 03

Aanmelden nieuwsbrief